
Chúng ta đều ngầm hiểu rằng bản thân phải hiểu rõ điểm mạnh – điểm yếu của chính mình. Nhưng điều đó chỉ là bước đầu tiên. Thực tế, trong phỏng vấn hay networking, nhà tuyển dụng không đọc được ‘nhận thức bên trong’ của bạn – họ chỉ thấy cách bạn thể hiện nó ra ngoài.
Và đây chính là nơi Self-Awareness chuyển hoá thành Self-Presentation – kỹ năng trình bày giá trị bản thân một cách chân thực và chuyên nghiệp.
🎭Self-presentation – Nghệ thuật thể hiện bản thân đúng cáchSelf-presentation là quá trình bạn định hình ấn tượng mà người khác có về mình thông qua lời nói, hành vi, cách giao tiếp, và cả phong thái. Đó không phải là “diễn”, mà là phiên bản sự thật có chiến lược.
Trên thực tế, mọi người đều tự thể hiện vì ba lý do:
– Để tương tác hiệu quả: Khi mỗi người “lựa lời đúng”, giao tiếp trở nên trôi chảy.
– Để đạt được phần thưởng xã hội hoặc nghề nghiệp: Một ứng viên biết thể hiện sự tự tin và chuyên nghiệp dễ được lựa chọn hơn.
– Để củng cố bản sắc cá nhân: Cách ta thể hiện ra ngoài cũng dần định hình lại niềm tin bên trong. Khi bạn cố gắng thể hiện mình là người tự tin và có trách nhiệm, bạn đang củng cố chính những phẩm chất đó trong nhận thức của bản thân.
Và khi self-presentation trở nên có chủ đích hơn, nó tiến gần đến khái niệm impression management – khả năng kiểm soát hình ảnh người khác có về mình. Đó không phải là thao túng, mà là sự tinh tế trong cách tỏa sáng đúng chỗ để người khác thấy rõ giá trị thật của bạn. 
💡Làm thế nào để self-present hiệu quả hơn?Từ nghiên cứu của Mark Leary và nhiều nhà tâm lý học xã hội, việc thể hiện bản thân tốt đòi hỏi ba yếu tố chính:
1. Động lực: Bạn chỉ thể hiện tốt khi có mục tiêu rõ ràng. Hãy tự hỏi: “Trong cuộc phỏng vấn này, tôi muốn người khác nhớ gì về mình?” Khi mục tiêu rõ, mọi cử chỉ, câu chuyện, giọng nói đều có định hướng.
2. Nhận thức xã hội: Hiểu người nghe muốn gì và điều chỉnh phù hợp. Một người có nhận thức xã hội cao biết chọn cách kể chuyện phù hợp với khán giả – ví dụ, khi nói chuyện với nhà tuyển dụng, họ nhấn mạnh vào kết quả và năng lực giải quyết vấn đề, thay vì cảm xúc cá nhân.
3. Kỹ năng hành vi (Behavioral skill): Thể hiện không chỉ qua lời nói mà còn qua ngôn ngữ cơ thể, ánh mắt, nhịp điệu giọng nói. Việc luyện tập cách nói ngắn gọn, rõ ràng, tự tin là yếu tố quyết định khiến ấn tượng bạn tạo ra trở nên đáng tin và nhất quán.
Ngoài ra, hãy thử tập dượt trước gương hoặc cùng bạn bè. Con người thường “diễn tập” cho những khoảnh khắc quan trọng – phỏng vấn, thuyết trình, networking – điều này vừa giúp bạn làm chủ dòng suy nghĩ vừa làm dịu tâm thế lo âu khi đã có sự chuẩn bị trước.
🧭STAR Framework – Khi bạn muốn kể câu chuyện của mình một cách logicHiểu mình thôi chưa đủ. Biết kể về mình đúng cách mới tạo nên ấn tượng.
Đó là lý do mô hình STAR (Situation – Task – Action – Result) được dùng phổ biến trong phỏng vấn hành vi:
– Situation: Giới thiệu hoàn cảnh hoặc thử thách cụ thể.
– Task: Vai trò, nhiệm vụ của bạn trong bối cảnh đó.
– Action: Hành động bạn đã thực hiện.
– Result: Kết quả và bài học rút ra.
Ví dụ, Trong dự án X, nhóm mình gặp xung đột về hướng triển khai (Situation). Với vai trò trưởng nhóm, mình tổ chức một buổi feedback, tổng hợp ý kiến, phân chia lại nhiệm vụ (Task, Action).
Kết quả, nhóm hoàn thành đúng deadline và đạt giải 3 (Result).
Một câu chuyện đơn giản, nhưng cấu trúc này giúp người nghe thấy rõ năng lực, tư duy và giá trị của bạn mà không cần lời khoe nào.
👉Self-presentation không phải là cố gắng trở nên hoàn hảo. Nó là quá trình bạn chuyển hóa nhận thức nội tâm thành biểu đạt bên ngoài một cách có chiến lược. Một “phiên bản” hoàn hảo nhưng thiếu sự chân thật sẽ khiến bạn mất điểm nhanh hơn cả một “phiên bản” chưa trọn vẹn nhưng chân thành.
Vì vậy, hãy tập kể câu chuyện của chính bạn bằng sự chân thực, rõ ràng và có hệ thống. PEC tin rằng: ‘Biết mình’ là nền tảng – nhưng ‘trình bày mình đúng cách’ mới là chìa khóa mở ra cánh cửa nghề nghiệp.”




