Ở FTU, nhiều khi bài tập nhóm trên lớp chỉ được trả về bằng một con điểm. Nhưng điểm số vốn chỉ phản ánh kết quả cuối, chứ không nói lên quá trình: nhóm đã phối hợp ra sao, có mâu thuẫn nào chưa giải quyết, hay kỹ năng nào cần cải thiện. Nếu không tự phản tư, suốt 4 năm đại học bạn chỉ “đi qua” nhiều trải nghiệm mà chẳng biết rõ mình đã tiến bộ thế nào. Đến khi đi phỏng vấn, câu hỏi “Bạn rút ra bài học gì?” dễ khiến bạn kể theo bản năng, nhớ gì nói nấy, bài học nghe mờ nhạt, thiếu hệ thống.
Việc Self-Reflection cũng chẳng hề i là “xa xỉ” đơn giản. Nhìn lại thất bại vốn đã khó, mà sau một sự kiện dài hơi, khi cả nhóm đều kiệt sức, việc ngồi xuống để “mổ xẻ” lại càng nặng nề. Trong nhịp sống bận rộn, self-reflection thường bị co- tốn thời gian, chưa thấy lợi ích ngay.
Nhưng thay vì để những bài học quý giá trôi đi, bạn có thể dựa vào những công cụ khoa học giúp việc phản tư trở nên dễ dàng và hệ thống hơn, hãy cùng PEC khám phá nhé!
1. Gibbs’ Reflective Cycle – Khi chính mình là tấm gương soi
Giáo sư Graham Gibbs từng nói: “Chúng ta không học từ trải nghiệm, mà từ việc suy ngẫm về trải nghiệm đó.”
Mô hình Gibbs (1988) gồm 5 bước để “giải mã” một tình huống:
– Mô tả (Description): Chuyện gì đã xảy ra? (VD: nhóm thuyết trình quá dài, không kịp trả lời câu hỏi).
– Cảm xúc (Feelings): Lúc ấy bạn cảm thấy thế nào – lo lắng, hụt hẫng, hay tự hào?
– Đánh giá (Evaluation): Điều gì tốt? Điều gì chưa ổn? (Slide đẹp nhưng quản lý thời gian kém).
– Kết luận (Conclusion): Lần sau cần rút gì? (Phân công rõ ràng hơn, tập dượt trước).
– Hành động (Action): Cụ thể sẽ làm gì? (Test run trước 2 ngày, áp dụng time-blocking).
👉 Gibbs giống như chiếc gương giúp bạn tự nhìn thẳng vào chính mình – không tô hồng, không trách móc.
2. Johari Window – Khi người khác là tấm gương phản chiếu
Có những điều bạn không thể tự thấy. Một thành viên nhóm có thể nói: “Bạn làm việc rất nhanh, nhưng đôi khi hơi vội nên cả nhóm khó theo kịp.”
Đó chính là blind spot – vùng mù nhận thức mà bản thân chưa từng nhận ra.
Johari Window (Luft & Ingham, 1955) chỉ ra rằng:
Có điều bạn và người khác cùng biết (open area).
Có điều bạn chưa biết, nhưng người khác thấy rất rõ (blind spot).
👉 Khi dám nhận feedback, bạn mở rộng “open area”, thu hẹp “blind spot”, và phát triển nhanh hơn.Nếu Gibbs là gương soi của chính mình, thì Johari là gương mà người khác cầm để soi giúp bạn.
3. Kaizen Mindset – Từng bước nhỏ để đi đường dài
Vậy phản tư để làm gì? Không phải chỉ để hiểu, mà để cải tiến.
Người Nhật có triết lý Kaizen – “cải tiến liên tục, mỗi ngày một chút”. Nếu tiến bộ 1% mỗi ngày, sau một năm, bạn đã tốt hơn gấp 37 lần.
👉Với sinh viên FTU, Kaizen có thể bắt đầu từ những việc rất nhỏ:
Sau mỗi buổi học, tự hỏi: “Mình chắc phần nào? Cần đọc thêm chỗ nào?”
Sau mỗi vòng phỏng vấn CLB/internship, rút ra 1 điều mình chưa làm tốt, và rút kinh nghiệm ngay ở vòng sau.
Sau mỗi dự án nhóm, áp dụng Gibbs để ghi lại và hành động cho lần tới.
Kaizen biến self-reflection thành một thói quen bền vững, giúp bạn không lặp lại lỗi cũ, mà tích lũy sức mạnh từ cải tiến nhỏ.
✨ Self-reflection không phải để soi lỗi, mà là quy trình khoa học:
Gibbs giúp bạn học từ chính mình,
Johari giúp bạn học từ người khác,
Kaizen giúp biến mọi bài học thành bước tiến dài hạn.
PEC tin rằng: khi sinh viên FTU biết tự phản tư, mỗi trải nghiệm sẽ không chỉ để bạn “đi qua” mà còn giúp bạn “đi lên”.
👉 Vậy hôm nay, bạn đã dành 5 phút để tự ngẫm về trải nghiệm gần nhất của mình chưa?
